HAZIR KIYMA CANIMIZA KIYIYOR

“Gözümün Önünde Kıymamı Hazırlayan Kasabımı Geri İstiyorum” projesi ile ilgili olarak bir basın toplantısı düzenleyen Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği Başkanı Dr.  Can Demir, İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası Başkanı Bilgin Şahin ve Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Av. M. Bülent Deniz; “elde edilen sonuçlar, hazır kıymanın tüketicinin canına kast ettiğini ortaya koymaktadır” dediler.

Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği Başkanı Dr. Can Demir, İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası Başkanı Bilgin Şahin ve Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Av. M. Bülent Deniz tarafından konuyla ilgili olarak şu açıklama yapılmıştır:

“Besin değeri yüksek, sofralarımızın temel gıdası olan kıymanın halk sağlığına uygun olarak üretiminin tüketici adına sivil inisiyatif  gözüyle kontrolü ve bu bağlamda “Hazır Kıyma”nın gıda güvenliği ve hijyen denetim yönünden bilimsel verilerle kontrolünü yapmak ve kamuoyunu  bilgilendirerek tüketici bilincini arttırmak yetkililere sorumluluklarını hatırlatmak” amacıyla 2006/Mayıs tarihinde Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği ve İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası tarafından “Gözümün Önünde Kıymamı Hazırlayan Kasabımı Geri istiyorum” başlıklı bir proje hazırlanmıştır. Tüketiciler Birliği bu süreç içinde proje ortağı olarak çalışmalara katılmışlardır.

Proje kapsamında;

Örnekleme yöntemi ile analiz edilecek kıyma örneklerinin toplanması için İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve 32 ilçe belediye başkanlıklarına yazı yazılarak, projeye destek ve katkıları istenmiştir.

Bu çağrımıza ….. belediyeleri 127 adet hazır kıyma örneğinin toplanmasına katkı sağlayarak, cevap vermişlerdir.

Analiz edilecek örneklerin toplanmasında; % 50 marketler içindeki et satış reyonları, % 50 sadece kasap olarak hizmet veren işletmeler tercih edilmiştir. Örneklerin toplandığı işletmelerin ticari ünvanları, ilan edilmemek koşulu ile kaydedilmiştir.

Hazır kıyma örnekleri; steril numune kapları, steril ekipmanlar kullanılmak suretiyle belediyeler bünyesindeki Veteriner İşleri Müdürlüğü’nde görevli Veteriner Hekimler tarafından, uluslararası bilimsel kurallar ve Türk Gıda Kodeksi Numune Alma Yöntemlerine uygun olarak alınmışlardır.

Örneklerin alımı esnasında vizüel kontrol, numune merkez sıcaklığı ve muhafaza sıcaklığı ölçümleri, kalibrasyonu uygun, ürüne özel, portatif cihazlarla, Belediye Veteriner Hekimlerince yerinde gerçekleştirilmiştir.

Toplanan örnekler soğuk zincirde aynı gün içerisinde (maksimum   4 saat sonra) İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı Laboratuvarına teslim edilmiştir.

Örneklerin mikrobiyolojik analizi için referans değer olarak            Türk Gıda Kodeksi Çiğ Kırmızı Et ve Hazırlanmış Kırmızı Et Karışımları Tebliği M Değeri baz alınmıştır.

Örnekler üzerinde Türk Gıda Kodeksi Çiğ Kırmızı Et ve Hazırlanmış Kırmızı Et Karışımları Tebliği ile uluslararası kırmızı et normlarından örnekleme metodu ile tür tayini (serolojik), pH ve kokuşma testleri (fizikokimyasal), Aerobik Mezofilik Bakteri-Staph. aureus-E. coli (mikrobiyolojik analizler) yapılması planlanmış ve uygulanmıştır.

Yapılan analizler sonunda;

Hazır Kıymaların Merkez Sıcaklığı: Yerinde yapılan ölçümlere göre, örneklerin %75’inin uygun olmadığı,

Hazır Kıymaların Muhafaza Sıcaklığı: Yerinde yapılan ölçümlere göre, örneklerin %46,6’sının uygun olmadığı,

Hazır Kıymaların Vizüel Kontrolleri: Yerinde yapılan ölçümlere göre, %3,1’inin uygun olmadığı,

Hazır Kıymaların Tür Tayini: Alınan örneklerin etiket bilgilerine ve serolojik analiz sonuçlarına göre yapılan karşılaştırma sonucunda, dana (sığır) kıyması olarak belirtilmesine rağmen %7,1’ine koyun eti, %2,4’üne kanatlı eti karıştırıldığı, toplam olarak %9,5’inin uygun olmadığı,

Hazır Kıyma Aerobik Mezofilik Bakteri Sayımı: Örneklerin laboratuvarda yapılan analizlerine göre, % 8,7’sinin uygun olmadığı,

Hazır Kıyma Staph.aureus Sayımı; Örneklerin laboratuvarda yapılan analizlerine göre, hastalık sebebi patojen mikroorganizma varlığı yönünden %10,2’sinin uygun olmadığı,

Ayrıca referans değer olarak uluslararası normlar dikkate alınarak yapılan pH ölçümleri ve kokuşma testleri, E.coli analizi ve MDM (Mechanically Deboned Meat-Mekanik olarak kemiğinden sıyrılmış son tabaka et) olasılığının araştırılması için Ca (kalsiyum) analizleri yapılmıştır. pH ölçüm sonuçlarının % 4,72 , kokuşma testlerinin % 0 ve E.coli analizlerinin % 38,6 uygun olmadığı, kalsiyum analizinin ise ortalama 70 mg/kg düzeyinde bulunduğu ve bu oranın %20’sinin 100 mg/kg düzeyinden daha fazla bulunduğu tespit edilmiştir.

Bu sonuçlara göre, hazır kıymanın muhafaza koşulları bakımından % 75, hastalık ve zehirlenme etkenleri bakımından % 38 oranında uygun olmadığı ortaya çıkmıştır. Ulaşılan bu sonuçlar ürkütücü olup hazır kıymanın, canımıza kıydığını ortaya koymaktadır.

Tüketici sağlığı ve güvenliği evrensel tüketici haklarından biridir. Bu hakkın sağlanmasından devlet ilgili tüm kurumlarıyla sorumlu ve görevlidir.

Proje kapsamında açıkladığımız bu dehşet verici sonuçlar nedeniyle başta Tarım Bakanlığı olmak üzere tüm yetkili ve sorumluları görevlerini yapmaya bir kez daha davet ediyor ve öneri ve çözümlerimizi kamuoyu ile paylaşıyoruz:

Hazır kıyma (tepsi, dökme, açık) satışı yasak olmasına rağmen vitrinlerde serbestçe sergilendiği görülmüş ve çok rahatlıkla          10 ilçede 127 numuneye ulaşılmıştır. Bu durum, denetimle yetkili kurum ve kişilerin görevini ihmal ettiğini ortaya koymaktadır.

Çiftlikten Sofraya Veteriner Hekim kontrolü ve hak edişini meslek odalarından alan etkin akredite Veteriner Hekim istihdamı sağlanmalıdır.

Tarım Bakanlığı bünyesinde Veteriner teşkilatı kurulmalı ve taşrada gerçekleştirilecek örgütlenme ile yerel yönetimlerin veteriner işleri konusundaki eksikliklerinin giderilmesine katkı sağlanmalıdır.

Yerel yönetimlerin gıda güvenliğinin sağlanması ve denetiminde saf dışı bırakılması ve yapılan düzenlemeler ile sorumsuz ve yetkisiz hale getirilmeleri nedeniyle yerel yönetimlerin gıda güvenliğine olan duyarlılıklarının kaybolduğu gözlenmiştir. Bunun sonucunda norm kadro gerekçesi ile Belediyelerdeki Veteriner İşleri Müdürlükleri kaldırılmış veya başka birimlere dönüştürülmüş, dolayısıyla denetim boşluğu oluşmuştur.

Tüketiciler satışı yasak olan hazır kıyma yerine kendi yanında hazırlanan kıymayı tercih etmelidirler. Satış fiyatı bakımından daha cazip olan hazır kıymayı satın almanın sonuçlarının daha ağır ve yüksek olacağı bilinmelidir.

PROJEMİZE KATILAN BELEDİYELER

MALTEPE BELEDİYE BAŞKANLIĞI

BAHÇELİEVLER BELEDİYE BAŞKANLIĞI

BAYRAMPAŞA  BELEDİYE BAŞKANLIĞI

ÜSKÜDAR BELEDİYE BAŞKANLIĞI

TUZLA  BELEDİYE BAŞKANLIĞI

ZEYTİNBURNU  BELEDİYE BAŞKANLIĞI

KARTAL BELEDİYE BAŞKANLIĞI

BAĞCILAR BELEDİYE BAŞKANLIĞI

GÜNGÖREN BELEDİYE BAŞKANLIĞI

BEŞİKTAŞ BELEDİYE BAŞKANLIĞI